Kayseri'nin Sanayi Devleri Tarihe Karışıyor...

Kayseri, Türkiye'nin sanayi ve ticaretinde önemli bir merkez olarak uzun yıllar boyunca birçok büyük markaya ev sahipliği yaptı. Ancak son dönemde yaşanan ekonomik dalgalanmalar, küresel rekabet ve değişen piyasa koşulları nedeniyle kentin simgesel sanayi kuruluşları birer birer kapanıyor ya da dönüşüme uğruyor.

Kapanan veya Dönüşen Sanayi Devleri

1- Atlas Halı: Bir Dönemin İhracat Şampiyonu

• 1990’larda Kayseri’yi halıcılıkta dünya pazarına taşıyan Atlas Halı, artan rekabet ve maliyetler nedeniyle zor dönemler geçirdi.

• 2011’de varlıklarının bir kısmı satıldı, marka Naksan Holding’e devredildi.

• Bugün Kayseri’de aktif üretimi bulunmuyor.

2- Sümerbank Kayseri Fabrikası: Cumhuriyet’in Sanayi Simgesi

• Atatürk döneminde açılan ve Türkiye’nin sanayileşmesinde önemli rol oynayan fabrika, artık sadece tarihi binalarıyla ayakta.

• Kültürel miras olarak korunuyor ancak üretim yapılmıyor.

3- Beğendik Market: Yerel Bir Efsanenin Çöküşü

• Kayseri’de geniş bir perakende ağı kuran Beğendik, mali sıkıntılar nedeniyle iflas etti ve sektörden çekildi.

4- Çinkur (Kayseri Çinko Kurumu): Özelleştirme ve Yeniden Doğuş

• 1996’da özelleştirildi, 1999’da üretim durdu.

• 2005’te "Çinkom" adıyla yeniden faaliyete geçti ve halen çinko klinker üretimi yapıyor.

5- TOMTAŞ: Türkiye’nin İlk Uçak Fabrikası

• 1926-1928 arasında faaliyet gösteren fabrika, kısa ömrüne rağmen Türk sanayi tarihinde önemli bir yere sahip.

6- İpek Mobilya: Mali Baskılara Dayanamadı

• 1991’de kurulan firma, 2025’te üretimi durdurdu. İflas etmedi ancak fabrika kapandı.

7- Çetin Boru: Konkordato Sürecinde

• 2024’te konkordato ilan eden şirket, üretimine devam edip etmeyeceğine yapılandırma sürecinde karar verecek.

8- Makro Market ve Ofis Market: Perakendede Çöküş

• Ofis Market, Makro Market’e satıldı.

• Makro Market ise iflas sürecine girerek faaliyetlerini durdurdu.

Neden Kapanıyorlar?

• Rekabet ve Küreselleşme: Yerel markalar, uluslararası firmalarla baş edemiyor.

• Maliyet Artışları: Enerji, hammadde ve işçilik maliyetleri kâr marjlarını eritiyor.

• Teknolojik Dönüşüm: Geleneksel üretim modelleri, dijitalleşme ve otomasyona ayak uyduramıyor.

• Finansal Krizler: Ekonomik dalgalanmalar, özellikle KOBİ’leri vuruyor.

Toplumsal Etkileri: İşsizlik ve Göç

Bu fabrikaların kapanması, binlerce kişinin işsiz kalmasına ve Kayseri’den göç etmesine neden oldu. Kentin sosyoekonomik dokusu değişirken, genç nüfus daha fazla istihdam olanağı bulmak için büyük şehirlere yöneliyor.

Kayseri Sanayisi Yeniden Canlanabilir mi?

• Yeni Nesil Üretim: Teknoloji odaklı yatırımlar (savunma sanayi, yazılım, otomasyon) öne çıkıyor.

• Devlet Desteği: KOBİ’lere verilen teşvikler ve AR-GE destekleri kritik önem taşıyor.

• Markalaşma: Yerel firmaların uluslararası pazarlarda rekabet edebilmesi için marka değerini artırması gerekiyor.

Son Söz: Bir Dönemin Sessiz Tanıkları

Bu fabrikalar, sadece üretim tesisleri değil, aynı zamanda Kayseri’nin sosyal ve ekonomik hafızasının birer parçasıydı. Bacaları sustu, ancak hikayeleri kentin belleğinde yaşamaya devam edecek.

Kayseri’nin yeni sanayi hamleleri ve ekonomik dönüşümü yakından takip ediliyor...